Kamulaştırma (İstimlak) Davaları

Büro olarak Kamulaştırma (istimlak) Davaları ile ilgili hazırladığımız makaleyi bilgilendirme amaçlı sunuyoruz.

Kamulaştırma, devletin kamu kurum ve kuruluşlarının, vatandaşların özel mülkiyet hakkına rızası dışında el koymasıdır.

Genelde 3 şekilde uygulanmaktadır;

Kamulaştırma

Kamulaştırmasız el atma

İmar uygulaması ve sonucu bedele dönüştürme.

KAMULAŞTIRMA : Kamulaştırma Kanunu 24/04/2001 tarihinde değişmiştir. Bu değişiklik sonucunda en önemli husus, eski kanundan farklı olarak kamulaştırmayı yapan kurum tarafından, öncelikle mülkiyet sahibine 8.madde gereğince anlaşma yapılması amacıyla, Kamulaştırma Takdir komisyonunun belirlediği kamulaştırma bedelinin teklif edilmesidir. Bu anlaşmayı mal sahibi kabul ederse kamulaştırma anlaşma tutanağı düzenlenip imzalanarak, tapu da tapu devri yapılmasından sonra kişiye parası ödenmektedir. Anlaşma kabul edilmez ise kamulaştırmayı yapan kurum kendi tespit ettiği bedelde dahil olmak üzere, mal sahibine hiçbir ödeme yapmamaktadır.

Bu konudaki en büyük yanılgı; mal sahibi vatandaşlarımızın eski kamulaştırma kanunundaki gibi kurumun kendi tespit ettiği parayı hesaplarına yatırdıktan sonra kendisinin bedel arttırma davasını açacağını sanmasıdır. Oysaki yeni kanun bu konuyu tamamen ortadan kaldırmıştır. Artık anlaşma olmaması halinde kamulaştırmayı yapan kurum mal sahibi adına para yatırmamakta, kendisi dava açarak, Mahkemeden bedelin tespitini ve taşınmazın kendi adına tescilini istemektedir. 

Mal sahibi olan kişi bu kamulaştırma davasında davalı konumunda olup hakkını aramalı ve yerinin mevcut durumu ve değeri konusundaki delillerini mahkemeye ibraz etmelidir. Tarafların tüm delilleri toplandıktan sonra taşınmazın başında çoğunlukla 1 veya 2 kez, istisnai olarak 3 kez, ayrı ayrı keşifler yapılmakta, keşifler sonucu alınan bilirkişi raporlarını değerlendiren Mahkeme hakimince taşınmazın varsa üzerindeki yapı, ağaç, duvar, vs. tüm muhtesatın değeri tespit edilmekte, iş bu bedel kamulaştırmayı yapan davacı idare tarafından bankaya bloke edildiğinde, Mahkeme bloke edilen paranın mal sahibine ödenmesine ve tapunun idari kurum adına tesciline karar vermektedir. Mal sahibini ve kamulaştırmayı yapan idarenin Mahkemece takdir edilen bedele temyiz yolu ile itiraz hakları vardır.

KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA : Kamu kurumunu kamulaştırma yapmadan özel mülkiye tabi yerlere kişilerin rızası olmadan el koymasıdır. Bu durumda ise idari kuruma bu yasal olmayan işlem nedeniyle ecrimisil ile birlikte, meni müdahale davası açılabilir veya el konulan yerin bedelinin ödenmesi amacıyla mahkemeye mal sahibi tarafından kamulaştırmasız el atma davası açılabilir.

İMAR UYGULAMASI YAPILMASI : Bu yolla kamu kurumları özellikle belediyeler, özel mülkiyete tabii gayrimenkullerde tasarruf haklarını kullanarak arsalarda birleştirmeler veya kişinin maliki olduğu yer dışında başka bir alana yerini kaydırarak düzenlemeler yapmakta, ayrıca kanuni hakları olan sınırlı orandaki bedelsiz aldıkları m2 miktarları (düzenleme ortaklık payı) hariç, taşınmazın yüzölçümünden daha fazla yer almaktadırlar. 

Mağdur olan mal sahipleri bu imar uygulaması işlemlerine ve bedele dönüştürme denilen kamulaştırmalara karşı davalar açılarak yapılan uygulamanın iptalini İdare Mahkemelerinden, taşınmazdan fazladan alınan m2. miktarlarının bedellerinin tahsilini Asliye Hukuk Mahkemelerinden talep edilebilirler.

BİLGİ: Bu verilen bilgiler genel bilgiler mahiyetinde olup, bir dava açılması durumunda yetkili kişi veya hukukçulardan bilgi alınması tavsiye edilir.Olaya ve duruma göre değişecek uygulamalardan sorumluluk söz konusu değildir.